Category: Մայրենի

Էրիխ Ռասպե Բարոն Մյունխհաուզենի արկածները (հատված)

Կողմնացույց չլինելու պատճառով մենք երկար ժամանակ թափառում էինք անծանոթ ծովերում։

Մեր նավն անընդհատ շրջապատում էին շնաձկներ, կետեր և ուրիշ ծովային հսկաներ։

Վերջապես դեմ առանք այնպիսի մի ձկան, որն այնքան մեծ էր, այնքան մեծ, որ գլխի մոտ կանգնած, պոչը տեսնել չէինք կարողանում։

Երբ այդ ձուկն ուզեց ջուր խմել, բերանը բաց արեց, և ջուրը գետի նման նրա կոկորդը հոսեց՝ իր հետևից քարշ տալով մեր նավը։ Կարող եք պատկերացնել, թե մեր մեջ ինչ իրարանցում ընկավ։ Մինչև անգամ ես, որ այնքան քաջ եմ, էլի վախից դողդողացի։

Բայց ձկան փորի մեջ նավահանգստի պես խաղաղ էր։ Ձկան փորը լիքն էր նավերով, որ ագահ կենդանին վաղուց էր կուլ տվել։ Օ՜, եթե դուք գիտենայիք, թե ինչպիսի խավար էր այնտեղ։ Չէ՞ որ մենք չէինք տեսնում ո՛չ արև, ո՛չ աստղեր, ո՛չ լուսին։ Ձուկն օրական երկու անգամ էր ջուր խմում, և ամեն անգամ, երբ ջուրը նրա կոկորդն էր հոսում, մեր նավը բարձրանում էր հսկա ալիքների վրա։ Մնացած ժամանակ ձկան փորի մեջ չոր էր։

Երբ որ ջուրը ցամաքեց, ես ու նավապետն իջանք զբոսանքի։ Այստեղ մենք հանդիպեցինք ողջ աշխարհի ծովայինների՝ շվեդացիների, անգլիացիների, պորտուգալացիների։ Նրանց թիվը ձկան փորի մեջ տասը հազարի էր հասնում։ Նրանցից շատերն արդեն մի քանի տարի ապրում էին ձկան փորում։ Ես նրանց առաջարկեցի հավաքվել ու քննության առնել այս տոթ բանտից ազատվելու ծրագիրը։

Ինձ նախագահ ընտրեցին, բայց հենց այն րոպեին, երբ ես ժողովը բաց արի, անիծված ձուկն սկսեց նորից ջուր խմել, և մենք մեր նավերը փախանք։

Մյուս օրը կրկին հավաքվեցինք, և ես հետևյալ առաջարկն արի. երկու ամենաբարձր կայմերը իրար կապենք և հենց որ ձուկը բերանը բաց անի, դեմ տանք ծնոտներին։ Այն ժամանակ ձկան բերանը բաց կմնա, և մենք հեշտությամբ դուրս կգանք։

Առաջարկությունս անցավ միաձայն։

Երկու հարյուր ամրակազմ նավաստիներ կայմերը դեմ տվին ձկան ծնոտներին, և նա այլևս բերանը փակել չկարողացավ։ Նավերն ուրախ-ուրախ ձկան փորից դուրս լողացին։

Պարզվեց, որ այդ հսկայի փորում յոթանասունհինգ նավ է եղել, կարո՞ղ եք պատկերացնել, թե ինչ ահագին մարմին ուներ։

Կայմերն, իհարկե, թողինք ձկան բերանում, որ նա այլևս ոչ ոքի կուլ տալ չկարողանա։

Մենք դեպի ափն ուղղվեցինք, և ես շտապեցի ցամաք դուրս գալ, հայտնելով ուղեկիցներիս, որ այլևս ոչ մի ժամանակ և ոչ մի տեղ չեմ գնա, որ բավական են այն նեղությունները, որ կրեցի, իսկ այժմ հանգստանալ եմ ուզում։

Իմ արկածները շատ հոգնեցրել էին ինձ, և որոշեցի հանգիստ կյանք վարել։

Տեքստային առաջադրանքներ                                                                 

1. Ինչո՞ւ նավը հայտնվեց ձկան փորի մեջ, գունավորի՛ր ճիշտ պատասխանը։ 1 միավոր

ա) Նավաստիները չէին նկատել ձկանը:

բ) Ձուկը սոված էր և կուլ տվեց նավը:

գ) Ձուկը ջուր խմեց, ջրի հետ նավն էլ հայտնվեց փորի մեջ:

դ) Պատճառը նշված չէ:

 2 . Ի՞նչ առաջարկ արեց հեղինակը ձկան փորում վաղուց գտնվողներին, որ կարողանան դուրս գալ ձկան փորից: 1 միավոր

Մյուս օրը կրկին հավաքվեցինք, և ես հետևյալ առաջարկն արի. երկու ամենաբարձր կայմերը իրար կապենք և հենց որ ձուկը բերանը բաց անի, դեմ տանք ծնոտներին։ Այն ժամանակ ձկան բերանը բաց կմնա, և մենք հեշտությամբ դուրս կգանք:

• Նավաստիներն ինչո՞ւ կայմերը թողեցին ձկան բերանում: 1 միավոր

Կայմերն, իհարկե, թողինք ձկան բերանում, որ նա այլևս ոչ ոքի կուլ տալ չկարողանա։

4․ Տեքստից դո՛ւրս գրիր մեկ պատմողական նախադասություն և դարձրո՛ւ հարցական։ 1 միավոր

Ես ու նավապետն իջանք զբոսանքի՞:

• Բառե՛ր ավելացրու տրված նախադասությանը։ 1 միավոր

Հսկա ձուկը, բացեց իր մեծ բերանը։

Բառային առաջադրանքներ

1. Տրված բայերը դարձրո՛ւ գոյականներ։ 1 միավոր

լողալ-լող

հանգստանալ-հանգիստ

խաղալ-խաղ

զրուցել-զրույց

• Տեքստից դո՛ւրս գրիր թվականները։ 1 միավոր

Երկու

տասը հազար

Երկու հարյուր

յոթանասունհինգ

• Գոյականներից առաջ գրի՛ր՝ ինչպիսի հարցին պատասխանող բառեր։ 1 միավոր

Գեղեցիկ ձուկ

Հսկա նավ

Խելացի ճանապարհորդ

Կապույտ ծով

• Գրի՛ր տեքստում դեղինով ընդգծված բառերի հոմանիշները։ 1 միավոր

Քաջ-խիզախ

Հսկա-մեծ

Նորից-կրկին

Այժմ -հիմա

• Գրի՛ր տեքստում կանաչով ընդգծված բառերի հականիշները։ 1 միավոր

Խաղաղ-աղմկալից

Չոր-թաց

Դուրս-ներս

Հանգիստ-անհանգիստ

1․Աշոտի մտապահած թիվը ստանալու համար պետք է  2017 թվի միավորը  փոխարինենք  նրա հազարավորի եռապատիկի և   տասնավորի կրկնապատիկի   գումարով։

2018

2․Սոնայի  մտապահած թիվը զույգ երկնիշ թիվ է։ Այն մեծ է 7-ի ութնապատիկից, սակայն փոքր է 6-ի տասնապատիկից։ Ո՞ր թիվն է մտապահել Սոնան։

58

3․Շենքի յուրաքանչյուր հարկի  բարձրությունը 4մ է։ Այդ շենքի երրորդ հարկի հատակին փռված գորգը գետնից ի՞նչ  բարձրության վրա է գտնվում։

8

4․Ավտոմեքենան 100կմ անցնելու համար ծախսում է 10լ բենզին: Լիցքավորեց 70 լիտր բեզին և անցավ 450կմ: Քանի՞ լիտր բենզին մնաց բաքում:

25

5․Եթե  Դավիթը 3 տետր գնի, նրա մոտ 110 դրամ կմնա, իսկ եթե 9 այդպիսի տետր ուզենա գնել, 70 դրամ կպակասի։ Դավիթը քանի՞ դրամ ունի։

200

6․Հյուրանոցի նախասրահում սեղանին դրված են հյուրանոցի բոլոր սենյակների համարները. առաջին հարկ՝ 101-110 և 123 -133, երկրորդ հարկ՝ 202-241, երրորդ հարկ՝ 300-333: Քանի՞ սենյակ կա հյուրանոցում:

95

7․Պարկում 4 սև, 5 կարմիր, 6 դեղին, 7 նարնջագույն մատիտ կա: Առանց նայելու ամենաքիչը քանի՞ մատիտ է հարկավոր հանել պարկից, որ չորս գույնի մատիտներից էլ դուրս գա։

19

8․Երեք տարբեր բնական թվերի գումարը ութ է։ Նշեք այդ թվերից ամենամեծը։

5

1. Ութ հազար յոթ հարյուր չորս թվի գրության մեջ ո՞ր կարգում է գրված 0:
2. միավորների         

2) տասնավորների  

3)հարյուրավորների                           

4) հազարավորների                

5) ոչ մի կարգում

• Նշիր ամենափոքր քառանիշ թիվը, որի գրության մեջ կրկնվող թվանշաններ չկան
• 1000        

2) 1001                      

3) 1234                      

4) 1023                   

5) 1100

• Նվազելին մեծացրել են 5-ով, իսկ հանելին թողել են նույնը: Արդյունքում տարբերությունը
• կմեծանա 5-ով           

2) կփոքրանա 5-ով                

3) կմեծանա 3-ով                               

4) կփոքրանա 3-ով                

5) կմնա նույնը

• Մայրիկը գնեց 16 մանդարին: Կարինեն կերավ դրանց կեսը, Լուսինեն կերավ երկու մանդարին, իսկ Մարիամը` մնացածը: Քանի՞ մանդարին կերավ Մարիամը:

1) 4                

2) 6                

3) 8                

4) 10              

5) 12

• Նշեք այն տողը, որտեղ թվերը դասավորված են աճման կարգով
• 7356, 10001, 9999, 6790            
• 4567, 4570, 5678, 999
• 2378, 2387, 2389, 2379              
• 9830, 9849, 9856, 9870      
• 10008, 6789, 1106, 1587

•  72-թվի 5/8  մասը կլինի
• 5            

2) 9             

3) 13           

4) 45                 

5) 36

•   3/4 ժամը րոպեներով արտահայտած կլինի
• 35            

2) 45          

3) 85              

4) 65              

5) 105

•  2տ 4ց 50 կգ–ը կիլոգրամներով արտահայտած կլինի
• 2500      

2) 2540                    

3) 2405                    

4) 2450              

5) 2045

• Ուղղանկյան կողմերից մեկը 23 սմ է, մյուսը՝ 17 սմ: Գտիր այդ ուղղանկյան պարագիծը:
• 40            

2) 46              

3) 34              

4) 80          

5) 70

1.  Գծագրում ներկված է պատկերի
2. 5/9   մաը      

2)  4/9 մասը             

3) 5/4 մասը                                            

4) 4/10  մասը                 

5) 4/12մասը

1. Դասը սկսվեց 10: 40 և տևեց 45 րոպե: Ե՞րբ ավարտվեց դասը:

11:25

1. Թվային հաջորդականությունը կազմված է հետևյալ կանոնով. առաջին անդամը 1 է, երկրորդ անդամից սկսած յուրաքանչյուր անդամը հավասար է իր նախորդի և 2 թվի գումարի կրկնապատիկին: Գրիր այդ հաջորդականության չորրորդ անդամը:

17

1. 324-ին գումարիր 17 և 6 թվերի արտադրյալը:

426

1. Մեկ պատուհանը ներկելու համար պետք է 200 գ ներկ: 3 կգ ներկով քանի՞ պատուհան կներկեն:

15

1. Երկնիշ թվի թվանշանների գումարը 15 է: Այս պայմանին բավարարող քանի՞ երկնիշ թիվ կա:

4

1. Ուղղանկյան մի կողմի երկարությունը 20սմ է, իսկ մյուս կողմինը՝ 8: Գտիր այն քառակուսու կողմի երկարությունը, որի պարագիծը հավսարար է այդ ուղղանկյան պարագծին:

14

1. Համակարգչային խաղի առաջին մակարդակը անցնելու համար Գագիկին պետք է եղավ 4 րոպե 38 վայրկյան: Երկրորդ մակարդակը անցնելու համար 45 վայրկյան ավելի ծախսեց: Գագիկին որքա՞ն ժամանակ պետք եղավ երրորդ մակարդակ հասնելու համար:

5 րոպե 23 վայրկյան

1.Տեքստի չորս բառերում տառի փոխարեն վանդակ է դրված, դու՛րս գրիր այդ բառերը՝ լրացնելով բաց թողած տառերը:
   դերձակ

   կարճ

   թաղտ

   մարդ

2.Ի՞նչ  է  նշանակում  դերձակ  բառը.

Դերձող

3.Ո՞ր   դարձվածքի   իմաստն  է  սխալ  բացատրված.

    ա/ գլուխը  դատարկ   –  հիմար, անխելք, տգետ

     բ/ թև առնել  –  ոգևորվել, ոգեշնչվել

     գ/ կողը  հաստ – համառ, կամակոր, ինքնասածի

     դ/ ձեռք մեկնել –  ձեռքով անել, հեռանալ

4.Տրված  բառերից  ո՞րն  է  ածանցավոր.

      ա/ օրերից

      բ/  գլուխ                            

      գ/ թագավոր

       դ/ ոչինչ

5.Ի՞նչ  խոսքի  մաս  են  տեքստում ընդգծված  բառերը:

   Երկիր-գոյական                       

   Երկար-ածական                         

   Դերձակը-գոյական                          

   ասում է-բայ                            

6.Տեքստում  ընդգծված  նախադասաությունից  դու՛րս  գրիր   երկու  լրացում:

   Վերմակ            

   ոտք

7.Տեքստից  դու՛րս  գրիր  մեկական  պատմողական  և  հարցական   նախադասություն:

Պատմողական  – Դերձակն  իսկույն  փեշի  տակից  հանում  է ճիպոտը  և  խփում  թագավորի  ոտքերին:

Հարցական – Տեսնենք  հասակիս  հարմա՞ր  է, թե՞  ավել– պակաս, —  ասում  է  թագավորն  ու  պառկում  թախտին, վերմակը  քաշում  վրան:

8.Կետադրի՛ր  հետևյալ  նախադասությունը.

    Դերձակը  հասկացավ, որ  թագավորը  հիմար է:

9.Օգտագործելով  տրված  բառերը ̀ լրացրու՛  առած–ասացվածքները.

    ա/ Ծաղիկը  ծաղկին  նայելով  է  բացվում:

     բ/Թթու  է, թան չի, ամեն մարդու բան չի:

     գ/Մեջք – մեջքի  որ  տանք, սարեր շուռ  կտանք:

      դ/Արջից  վախեցողը  անտառ  չի գնա:

   / սարեր,չի  գնա, մարդու, ծաղկին/

10.Ի՞նչն  է  ստիպում  թագավորին նման հրաման  արձակել:

Հհիմարությունը

11.Ի՞նչ  հնարամտության  է  դիմում  դերձակը:

Դերձակը  գնում  է  մի  վերմակ  կարում,  դիտմամբ կարճ  է  անում: Տանում  է,  դնում     թագավորի  առաջ: Փեշի  տակ  էլ  թաքուն  մի  ճիպոտ  էր  պաել։

12.Ժողովրդական  ո՞ր  ասացվածքն  է  օգտագործված  տեքստում:

Ամեն  մարդ  իր վերմակի  համեմատ  պիտի   ոտքը  մեկնի։

13.Ուրիշ ո՞ր հեքիաթի  հերոսին  ես  նմանեցնում  թագավորին:

Չաղ–չաղ թագավորին

14.Կամակոր  թագավորին  պատժելու  մի  հնարք  էլ  մտածիր  դու:

Նա էլ թող դարնա դերձակ, հասկանա, թե ինչ դժվար է կարել ոչ կարճ ոչ երկար։

15.Ի՞նչպես  ինքդ  կվերնագրեիր  տեքստը:

Դերձակը և թաքավորը

Այսօր մեզ մոտ ընթերցյանության օր էր. Ես շարունակում եմ կարդալ <<Փոքրիկ Իշխան>>-ը, ես արդեն հասել եմ XXIV-XXV-րդ մասը 102-112-րդ էջը.

Ահա թե ինչքան եմ ես կարդացել.

Continue reading “ԸՆԹԵՐՑՅԱՆՈՒԹՅԱՆ ՕՐ” →

Կետադրեք նախադասությունները

1. Բժշկուհին ասաց, պետք է ամեն օր խմեք նշանակված դեղերը։
2. Այստեղ բոլորդ իջեք, բացականչեց վարորդը։
3. Կես ժամից հայտարարեց օդաչուն, ինքնաթիռը, վայրէջք է կատարելու։
4. Բոլորդ գնացեք տուն, խիստ հրամայեց ոստիկանը։
5. Կարմիր գույնով, ներկեք ծաղիկները ասաց ուսուցչուհին։

Ուրիշի ուղղակի խոսքի համար գրեք հեղինակի խոսք և կետադրեք

1. Արագ հեռացեք այստեղից, ասաց հայրիկը։
2. Աղջիկն ասաց, թողեք ես կավարտեմ այդ աշխատանքը։
3. Բոլոր խնձորները այգուց հավաքիր, ասաց մայրիկը, և լցրու զամբյուղը։
4. Պատուհանները բացեք, գարուն է եկել, ասաց տղան:

Նախադասությունները կետադրեք, եթե դրա անհրաժեշտությունը կա

1. Նրանք հեռացան, քան որ արդեն ավարտել էին աշխատանքը։
2. Նրանք խանութից գնեցին կարտոֆիլ, կաղամբ, գազար և կանաչիներ։
3. Առավոտյան ավարտեցին աշխատաքը և գնացին տուն։
4. Անահիտը, Կարինեն, Մարիամը գնացին այգի, որպեսզի ծաղիկ հավաքեն։
5. Ուսուցչուհին խիստ բարկացավ, և աշակերտները հասկացան, որ իրենք սխալ էն իրենց պահել։

Երկինքը շատ գեղեցիկ է: Մանավանդ աստղերը, լուսինը և արևը: Երկինքը մուգ կապույտ է, իսկ աստղերը, արևը և լուսինը դեղին: Արևը մեզ առավոտյան լույս է տալիս: Աստղերը շատ գեղեցիկ են: Ես երբ պարկում եմ խոտերի վրա նայում երկնքին, մտածում եմ թե ինչի է այսքան գեղեցիկ գիշերով երկինքը: Ես շատ եմ սիրում աստղերը և ուզում եմ հայտնվել երկնքի վրա, տեսնել լուսինը, արևը և աստղերը:

Երկնքին նայելը և հիանալը պետք է անել գիշերը, որովհետև գիշերը ավելի գեղեցիկ է երկինքը:

Մի տեղ կա որը կոչվում է, աստղադիտարկում, այնտեղ կա մի սարք որով կարող ես մոտիկից դիտել աստղերին:

Եթե ես երկնքի վրա լինեի, ես կվեկալեի մի աստղ և կդնեի տուփի մեջ, կտանեի տուն և կպահեի: Հետո այտ աստղը կնվիրեի մայրիկիս, որովհետև նա էլ աստղի նման շատ գեղեցիկ է:

Եթե ես երկնքի վրա լինեի, ինձ հետ կտանեի իմ դասարանին, մանավանդ գիշերը, որպեսզի նրանք էլ հիանան այտ տեսարանով: Ես նաև ինձ հետ կտանեի իմ սիրելի ուսուցչուհիներին: Իմ կարծիքով, որ ետպես լիներ բոլորս էլ ուրախ կլինեինք:

Ինձ թվում է, որ ես հայտվեմ երկնքի վրա այնտեղ ուրիշ մարդիկ էլ կլինեն: