Posted in Մայրենի

Թելադրություն 2 էջ

 Համբարցձումը երազում է նկարիչ դառնալ: Նա արդեն նկարում է ջրաներկով, գունավոր մատիտներով և նուրբ վրձնով: Հորեղբայրը նրան նվիրել է վարդագույն, ծիրանագույն, մուգ կանաչ և դարջչնագույն յուղաներկեր:

8

Արդեն խոր աշուն է: Օրերը ցրտել են ու կարճացել: Սկսվել են հորդ անձրևները: Տերևները թափվել են, ծառերը մերկացել, թռչուններն ու  կենդանիներն արդեն նախապատրաստվել են ձմռան գալուն: Մարդիկ էլ հետ չեն մնացել նրանցից: Նրանք սիրով սպասում են ձյան սպիտակ ու նուրբ փաթիլներին:

10

Լեզուն մի միջոց է, որով միմիյանց են հաղորդում իրենց մտքերը, փորձը: Ամեն ժողովուրդ ունի իր մայրենի լեզուն: Մեր լեզուն անցել է երկար ու ձիգ ճանապարհ և գոյատևել մինչև այսօր: Հայերենը երգեցիկ, հարուստ ու գեղեցիկ լեզու է:      

9

Posted in Մայրենի

Թելադրություն 2 էջ

Արջը բրդոտ գազան է: Նրա ձագերը առնետից քիչ մեծ են ծնվում: Արջերն ուտում են հատապտուղներ, մրգեր, գորտեր, ձկներ: Արջը մեղր շատ է սիրում: Նույնիսկ չի վախենում մեղվի խայթոցից: Արջը ձմռանը ձագերի հետ փակվում է որչջում: Նրա մեծ ձագերը օգնում են փոքրիկներին խնամելիս:

9

Գարուն էր: Դավիդթն ու Զվարդթը գնացել էին անտառ,` մանուշակներ հավաքելու: Օրը տաք էր ու հաճելի: Լուրթ երկնքում շողում է ոսկեզօծ արևը և բարի օր մաղթում երեխաններին: Երեխաները երեկոյան բարձր տրամադրութամբ վերադարձան տուն:

7,5

Posted in Մայրենի

Թելադրություն 1 էջ

Հայաստանի ամենաբարձր լեռը Արագածն է: Նա քառագագաթ է: Լեռն Արագած է կոչվել Արա թագավորի անունով: Արագածի կատարը մշտապես ծածկված է ձյունով: Սակայն ստորոտում տարվա բոլոր եղանակներին իրենց <<Հանդերձանքով>> են հայտնվում: Արագածի լանջերից բխում են սառնորակ աղպբյուրներ:

9

Աշուն է: Վարդան պապը, Սարգիսն ու Արևիկը մտան այգի: Ագու խնձորենու, տանձենու, դեղծձենու և սալորենու ճյուղերը ճկվել էին բերքի ծանրությունից: Պապը նայում էր ու հիանում իր աշխատանքի արձդյունքով: Սարգիսն ու Արևիկը ուրախ, զվարթ թռչկոտում էին: Նրանք օգտվում էին այգու բարիքներից: Հավաքում էին չորացած ճյուղերը: Դասավորում պատերի տակ:

7, 5

Արաքս գետը հայերի համար եղել է սնող:, կյանք պարքևող սիրելի գետ: Դրա համար էլ ժողովուրդը գետը կեչել է Մայր Արաքս: Արաքսի մեջ են լցվում Հրազդան, Ազատ, Ողջի և Որոտան գետերը: Հնում Արաքսը լցվում էր կասպից ծովը:, իսկ այսօր միանում է Քուռ գետին: 8

Պինգվինները մարդկանց բարեկամներն են: Պինգվինի մարմնի և թևի փետուրները մուգ կապույտ են, իսկ փորը արծաթագույն է: Նրա մարմինը ձգված է, ճկուն: Մայր պինգվինը իր ձուն թագցնում է փորի փափուկ բնում: Հայր և մայր պինգվիններն սնվում են հերդթով:

9

Posted in Մայրենի

Շառլ Պերո Կապույտ Մորուքը

ամանակով մի շատ հարուստ մարդ է լինում: Գեղեցիկ տներ է ունենում, ծառաներ, ոսկե ու արծաթե սպասք… Բայց դժբախտաբար մորուքը կապույտ է լինում: Ու դրանից հետո նա այնքան տգեղ ու սարսափելի է լինում, որ կանայք և աղջիկները նրանից վախենում ու փախչում են: Նա խնդրում է հարևան մի տիկնոջ դստրերից մեկի ձեռքը: Թող կինն ինքը որոշի, թե ում կնության տա իրեն: Դստրերից ոչ ոք չի համաձայնում ամուսնանալ կապույտ մորուքով մարդու հետ: Մինչ այդ նա արդեն մի քանի կին էր ունեցել, որոնք անհետացել էին հայտնի չէ թե ուր, ու այդ բանն ավելի էր վախեցնում աղջիկներին: Կապույտ մորուքին այդուհանդերձ հաջողվում է սիրաշահել կրտսերին, հարսանիք կազմակերպել և տանել նրան իր դղյակը:Հարսանիքից շատ չանցած Կապույտ մորուքը ասում է կնոջը, որ պիտի հեռանա մի քանի օրով: Տալիս է նրան տան բոլոր սենյակների և նկուղների բանալիները, սակայն կտրականապես արգելում է օգտվել դրանցից մեկից՝ այն մեկից, որով կարելի է բացել գետնահարկի ամենավերջին սենյակը: Սակայն երիտասարդ տիկինը չի դիմանում գայթակղությանը և բացում է նկուղի դուռը: Հայտնաբերում է այնտեղ չորացած արյան հետքեր և Կապույտ Մորուքի նախորդ վեց կանանց դիակները: Վախից ձեռքից վայր է գցում բանալին: Երբ բարձրացնում է այն, տեսնում է, որ բանալու վրա արյան հետք է մնացել: Ոչ մի կերպ չի կարողանում սրբել այդ հետքը: Սրբելուն պես հետքը նորից է հայտնվում:Անսպասելիորեն տուն է վերադառնում Կապույտ Մորուքը: Կնոջ անհանգիստ դեմքից կռահում է, որ վերջինս խախտել է իր արգելքը: Պատրաստվում է սպանել կնոջը: Կինը խնդրում է մի քանի րոպե տալ իրեն, որպեսզի վերջին անգամ աղոթք անի, իսկ ինքը աշտարակն է ուղարկում իր քրոջը, որ սա տեսնի, թե չեն գալիս արդյոք իրենց եղբայրները: Որոշ ժամանակ անց Կապույտ մորուքը կորցնում է համբերությունը, հանում է դանակը և հարձակվում է կնոջ վրա: Սակայն նույն պահին վրա են հասնում եղբայրները և իրենց սուսերներով սպանում են Կապույտ մորուքին:

Երկկենցաղ գորտը

Գորտը երկկենցաղ է կոչվում, որովհետև ապրում է ինչպես ցամաքում, այնպես էլ ջրում։

Գորտի շերեփուկներն ապրում են ջրում և ձկների նման շնչում խռիկներով։ Երբ մեծանում են, կորցնում են խռիկները և ցամաքային կենդանիների պես սկսում են շնչել թոքերով։

Սրանց մաշկը բարակ է և խոնավ, կարիք ունի պարբերաբար թրջվելու։ Այդ պատճառով էլ ջրից չեն հեռանում։ Չոր տեղում երկար մնալու դեպքում գորտը կարող է սատկել։ Նրանք ջուրը բերանով չեն խմում, այլ ստանում են մաշկի միջոցով։ Լճերի գորտերն ամբողջ կյանքն անցկացնում են ջրամբարներում։ Նրանք ափամերձ տարածքի թարմ խոտի վառ կանաչ գույնն ունեն։

Բոլոր երկկենցաղները գիշատիչներ են: Նրանք ուտում են միջատներ, որդեր և փափկամորթներ։ Դա օգտակար գործ է, քանի որ վնասատուներ են ոչնչացնում։ Սակայն իրենք էլ սնունդ են դառնում ուրիշ կենդանիների համար։ Մի շարք երկրներում մարդիկ ևս գորտ են ուտում։ Այն նրբահամ խորտիկ է համարվում Ֆրանսիայում։

  1. Ինչո՞ւ են գորտերը կոչվում երկկենցաղներ։ Կամ Ինչո՞ւ գորտերը ջրից հեռու չեն գնում։

Գորտը երկկենցաղ է կոչվում, որովհետև ապրում է ինչպես ցամաքում, այնպես էլ ջրում։

  • Շարունակի՛ր։ Կարող ես նաև մի քանի նախադասությամբ փոքրիկ պատում հորինել։

Մի անգամ ճամփորդելիս, գետի ափին, խոտերի մեջ,  մի նապաստակ տեսամ, նա շատ գեղեցիկ, և փափուկ էր. Ես նրա հետ ընկերացա, կերակրեցի նրան,. Խախացիմ նրա հետ. Նապաստակը շատ բարի էր. Շատ էր սիրում ինձ հետ խաղալ, և ես նրա անունը դրեցիմ <<BUNNY>>.  Ես ճամփորդելուց հետո անմիջապես գնացիմ տուն նապաստակի հետ. Մայրիկս չթողեց BUNNYին ներս բերեմ, նա ասաց, որ չի կարող մեր տանը ապրել, ես ասացիմ մայրիկիս, որ այդ նապաստակը ապրելու է մեր տանը, մայրիկը ասաց կտեսնենք նա կապրի մեր տանը, թե ոչ.

  • Համացանցից օգտվելով, գորտերի մասին երեքից-չորս նախադասությամբ հետաքրքիր տեղեկություն գտիր:

Գորտերը լինում են տարբեր չափերի. մանրից (40–60 մմ) մինչև մեծերը՝ 200 մմ (գորտ-ցուլ), և ավելի խոշորները՝ 300 մմ (գորտ-գոլիաֆ)։ Մարմինը ծածկված է հարթ կամ թեթևակի բշտավոր մաշկով։ Հետին ոտքերը երկար են, ցատկող։ Գունավորումն առավելապես քողարկող է կամ մասնատված (բծավոր, զոլավոր)։ Լեզուն երկար է, ծայրը՝ երկատված, բերանի հատակին կպած է առաջային ծայրով։ Հանգիստ վիճակում լեզվի ազատ մասն ուղղված է ներս, իսկ որսին բռնելիս կարող է այն արագ դուրս նետվել բերանից։

Վիքիպեդիա

Posted in Մայրենի

Լեզվական աշխատանք հոլովումներ

1. Որոշեք՝ ընդգծված բառերը որ հոլովով են դրված:

Նրանք մոտեցան կախարդական ծառին:

Ծառին-տրական

Հայրենիքից հեռու ապրող մարդը միշտ տխուր և միայնակ է:

Հայրենիքից-բացառական

Մարդը-հայցական

Դա մի շքեղ շինություն էր, որը գտնվում էր քաղաքից հեռու բլրի վրա:

Քաղաքից-բացառական

Բլրի-սեռական

Մոտենալով կարկաչուն գետակին տղան փայտով ստուգեց խորությունը և զգուշորեն ոտքը մտցրեց ջրի մեջ:

Գետակին-տրական

Փայտով-գործիական

Ոտքը-հայցական

Ջրի-սեռական

Երկնքի կապույտ անդորրության մեջ երևում էին արևի առաջին շողերը, որոնք ավետում էին պայծառ օր:

Երկնքին-տրական

Արևի-սեռական

Շողերը-հայցական

Օր-ուղղական

2. Հոլովեք հետևյալ բառերը՝

Ուղական-քար-քաղաք-սահնակ-մայր-աշուն-գլուխ-բնություն

Սեռական-քարի-քաղաքի-սահնակի-մոր-աշնան-գլխի-բնության

Տրական-քարին-քաղաքին-սահնակին-մայրիկին-գլխին-բնությանը

Հայցական-քարը-քաղաքը-սահնակը-մայրիկը-գուխը-բնությունը

Բացառական-քարից-քաղաքից-սահնակից-մայրիկից-գլխից-բնությունից

Գործիական-քարով-քաղաքով-սահնակով-մայրիկով-գլխով-բնությանբ

Ներգոյական-քարում-քաղաքում-սահնակում-մայրիկում-գլխում-բնության  

3. Լրացրեք աղյուսակը

Հարցական բառ3 գոյականՀոլովի անունը
Ո՞վՏանը. Քաղաքը. Աղջիկը.Հայցական
Ո՞ւմՊատին. Աթոռին. Ծառին.Տրական
Ինչի՞ցԱրջից. Ամպրոպից. Մարդկանցից.Բացառական
Ինչո՞վԿրիաով. Երազանքով. Տղայոց.Գործիական
Ո՞ւմ մեջԳրքում. Տետրում. Երկրում.Ներգոյական
Ինչի՞Կնոջ. Թղթի. Մկրատ.Սեռական
Ինչի՞նՓղին. Զեբրին. Քաղաքին.տրական

Մայրենիի թելադրությու (քննության նախապատրաստում)

<<Տերևի ծնունդը>>

Բողբոջի մեջից դուրս եկավ ընկուզենու փոքրիկ, սրտաձև առաջին տերևը. Ոչ ոք չդիմավորեց, ոչ ոք ուրախության ճիշտ չարձակեց նրա ծննդյան առիթով. Կարծես այգում որևէ փոփոխություն չէր եղել. Միայն մայր ընկուզենին թեթևակի սառսրած և հազիվ լսելի շշունջով ողջունեց իր Անդրանիկ որդու ծնունդը. Նորածին տերևն աչքերն լայն բացած սկսեց նայել շուրջը. Երկինքն ամպամած էր. Փչում էր սառնաշունչ քամին. Մռայլ երկնքից թափվում էին անձրևի խոշոր կաթիլները. Տերևը դողաց, վախեցավ և սոսկալի մենակություն զգաց. Որդու տագնապին անմիջապես արձագանքեց մայր ընկուզենին և ասաց. Մի հուսահատվիր, որդիս, դեռ կտեսնես աշխարհի գեղեցկությունը ու կհմայվես նրանով.

Առաջադրանքներ

  1. Տեքստից դուրս գրեք 7-րդ նադասությունը և համառոտագրեք:

Սառը քամի էր.

  • Տեքստում ընդգծեք կոչական ունեցող նախադասություն:

Բողբոջի մեջից դուրս եկավ ընկուզենու փոքրիկ, սրտաձև առաջին տերևը.

արձագանքեց մայր ընկուզենին և ասաց. Մի հուսահատվիր, որդիս, դեռ կտեսնես աշխարհի գեղեցկությունը ու կհմայվես նրանով.

  • Դուրս գրեք հոդակապով երկու բարդ բառ, դրանց իմաստն արտահայտեք բառակապակցությամբ:

Սռտաձև

սիրտ+ա+ձև

Սառնաշունչ

սառը+ա+շունչ

  • Դուրս գրեք քամի, շող, ցանկանալ, դյութիչ բառերի հոմանիշները:

Քամիփոթորիկ

Շողճառագայթ

Ցանկանալուզենալ

Դյութիչ-գեղեցիկ

Posted in Մայրենի

Գոյականի հոլովում

  1. Առանձնացրեք գոյականների վերջավորությունները և գոյականները գրեք ուղիղ ձևով: 

Մեքենայով-մեքենա

Ավազից-ավազ

Անտառում-անտառ

Քաղաքից-քաղաք

Տառերին-տառ

Սեղանի-սեղան

Լուսամուտից-լուսամուտ

Մարդկանցով-մարդիք

Երեխաների-երեխա

Գրչատուփին-գրչատուփ

Մատներով-մատներ

Ստեղնաշարին-ստեղնաշար

  • Փորձեք առանձնացնել վերջավորություն և ածանց ունեցող գոյականները:
Գրքայինգրքից
Մեքենայովքաղաքից
Անգլուխմսից
Մսոտբախտից
Քաղաքայինգլխով
Յուղոտմարմնին
Անբախտ 
Գլխավոր 
19.      Անմարմին20.
  1. Բայերից ություն ածանցի միջոցով ստացեք գոյականներ:
    Լավանալ-լավություն

Մեծանալ-մեծություն

Թանկանալ-թանկություն

Չորանալ-չորություն

Բարձրանալ-բարձրություն

Տաքանալ-տաքություն

Գեղեցկանալ-գեղեցկություն

Վատանալ-վատություն

  • Որոշեք, թե որ հոլովով են դրված հետևյալ գոյականները և մեկական օրինակ դուք ավելացրեք: 
    Փողից-բացառական  

Ձեռքով-գործիական 

Փշին-տրական 

Սրտում-ներգոյական 

Աչքի-սեռական

Նապաստակ-ուղղական

Գլխարկի-սեռական

Աթոռին-տրական

Մարդը-հայցական

Պայուսակից-բացառական

Համակարգչով-գործիական

Հեռախոսում-ներգոյական

Խաղ-վիկտորինա մայրենիից

Առաջին փուլ

Գրել տասական բառ.

  1. որոնց հնչյունները ու տառերը հավասար են

բառ

ջուր

գրիչ

տուն

մարդ

խաղ

գիրք

գիր

տետր

մուկ

  • որոնց հնչյունները ավելի շատ են, քան տառերը

երազ

երեկո

երազանք

Լևոն

արև

բարև

հետև

հետևյալ

վերև

հետևանց

Երկրորդ փուլ

Բառքամոցի

Գրականություն բառի տառերով կազմիր ո՞վ կամ ի՞նչ հարցին պատասխանող բառեր:

նյութ

ութ

գույն

թան

կար

Երրորդ փուլ

  1. Հետևյալ բառերի տառերի վերադասավորումով ստանալ նոր բառեր՝ մկշա, սափե, կիճավ, վգառ, վակտ, կտմրա, րպակ, ակվ:

մկշա-

կիճավ-վիճակ

սափե-ափսե

վգառ-վագռ

  • Կազմել նախադասություն 3 և ավելի բառերով, որոնք լինեն միավանկ:
  • Գրել ա-ով սկսվող բառեր այնպես, որ յուրաքանչյուր հաջորդի հնչյունների թիվը նախորդից մեկով ավելի լինի:

Չորրորդ փուլ

  1. Ով է «Ես իմ անուշ Հայաստանի» բանաստեղծության հեղինակը:
  2. Ո՞վ է համարվում հայ երաժշտության Մեսրոպ Մաշտոցը:

Հինգերորդ փուլ

3 տողով շարունակեք հատվածը

Կանցնեն և՛ անուն, և՛ սարսափ, և՛ ահ,
Իմ անտեր ու որբ աշխարքի վըրա
Ոտի կըկանգնեն հազար քաջ ու դև…