Category: Մայրենի

Մեկընդմիշտ, համընդհանուր, լուսանկար, ոտընկայս, օրընդմեջ, հատընտիր, չընդունել, կնկնի, շրջակա, գնդացիր, առընթեր, անընդմեջ, մերթընդմերթ, օրըստօրե, անընկերասեր, չտեսնվել, կնկատի, կրնկակոխ, սրտամոտ, զուգընկեր, շնչաքաղց:

Աներևույթ, առէջ, ամենաէժան, գոմեշ, ինչևիցե, հնէաբան, վերելակ,  երփներանգ, ենք, էի, որևէ,  ես, նորեկ, մանրէ, լայնէկրան, հնէաբան, ծովեզր, վայրէջք, երփնէրանգ, նորեկ, մանրէ, էջանշան,  որևիցէ,  գոմեշ,  վերելակ,  մեջք,  բազմերանգ,  երբևիցե,  որևէ, էջ, ամենաէժան, չէինք,  էկրան,  էջմիածին,  չէմ,  էլեկտրաէներգիա, էներգիա, մեխակ, ծովեզր,  հրէշ,  նրբերշիկ, ամենաերկար, լայնէկրան,  եգիպտացորեն, զարկերակ:

1. Դեղինով նշված բառերը դուրս բեր տեքստից և գրի դրանց բացատրությունըշ

Խորհդավոր- գաղտնիքներով պատված

բուրմունքով- բուրմունքով լի

զգեստներ- սպիտակեղենի վրայից հագնելու հագուստ

սոսափում- սոսափ առաջացնող

պարծենում- այն ինչվոր կարելի է պարծենալ 

դալար- կանաչով պատված

շքեղ – շատ գեղեցիկ

բվին – թագավորի տղի խելքը կանցնի, ախչիկը կը խաղթի

• Կանաչով նշված բառերը դուրս գրիր տեքստից և գրի դրանց առաջին արմատները` չհնչյունափոխված տարբերակով:
  փշատերև-փուշ

ընկերություն-ընկեր

տերևակալում-տերև

ծաղկաթերթերով-ծաղկել

մերկացան-մերկ

սնկեր-սունկ

• Մոխրագույնով նշված են այն տեղերը, ուր տառ է բաց թողած, դրանք լրացրու, բայց գույնը չփոխես:

հագնում, երբ, առաջին, զարդարել, խնդրում, ամանորյա

Տասական բառեր որոնք սկսվում են օ տառուվ:

Օդ, օր, օդաչու, օրինակ, օրեցօր, Օֆիելա, Օնիկ, օդապարիկ, օպեռա, օրացույց, օձ,

Տասական բառեր որոնք սկսվում են ո տառով

Ով, ոզնի, որսորդ, որս, որովհետև, որ, ոչինչ, ոչ, որդ, որդի,

Վեցական բառ վորի բառամիջում կա օ տառը

Անօգուտ, օրեցօր, երկարորյա, տարօրինակ, այսօր, օրօրել, օրօր

Կարդալ առակը գրել  թե ինչ սովորեցրեց:

Ես այս առակից հասկացա, որ առջի մորդին վորսաս նա քեզ կուտի, դրա համար հիմար եղպայրը մեռած ձևացավ որ իրեն չուտի արջը:

Տեքստից գրել վեց հատ ե տառով բառ և չորս հատ ո տառով բառ:

Ե տառով

Երազանքներով, երկու, ես, ետևից, Երբ,

Ո տառով

Որոնցից, որ, ով, ոտքից,

Բառերը գրելուց հետո գրել դրանց հնչյուններն և տառերը:

Երազանքներով– 12 տառ 13 հնչյուն

Երկու– 4 տսռ 5 հնչյուն

 Ես– 2 տառ 3 հնչյուն

Ետևից– 5 տառ 8 հնչյուն

Երբ– 3 տառ 4 հնչյուն

Որոնցից– 7 տառ 8 հնչյուն

Որ– 2 տառ 3 հնչյուն

Ով– 2 տառ 3 հնչյուն

Ոտքից– 5 տառ 6 հնչյուն

1. Թռչնորս, ով,  օդանավակայան, բարձրորակ, ոլեյբոլ, կրկնօրինակ, հայորդի,  մեղմորոր, չօգնել, գիշերօթիկ, կիրակնօրյա, անորակ, ոսկեզօծել, ջրօրհնեք, այսօրինակ,  հանրօգուտ, ովքեր, ոդիսևս, միջօրե, տափօղակ,  անօգնական, կիրակնօրյա, շտապօգնություն, բնօրրան, օրեցօր, հանապազօրյա, ցածրորակ, ոհմակ, ոլտ, արծաթազօծ, փոխօգնություն:

2. Հակաօդային, օազիս, որսորդ, չարորակ, օբյեկտ, ոսկեզօծել, օդերևութամաբական, օրըստօրե, օրացույց, որթ, որձ, օձ, օձագալար, օձիք, ամենաորակյալ, Որմիզդուխտ, հայորդի, արջորս, ջրօրհնեք, ոլգոգրադ:

Ձկնիկն առվին խուտուտ տվեց,
Եվ առուն՝ պարզ ու անբիծ
Քրքջալով ուշաթափվեց
Ու ձորն ընկավ քարափից…
Զարկվեց քարին, ուշքի եկավ,
Շուրջը նայեց կասկածով
Եվ մի կապույտ ժպիտ շուրթին՝
Ճամփա ընկավ դեպի ծով:

Հարցեր և առաջադրանքներ

1.Արձակ պատմիր բանաստեղծությունը:

Ձկնիկն խուտուտ է տալիս առվին, ուշաթափվում ընկնում ու գլուխն խփում

քարին, հետո ուշքի է գալիս և ժպտալով գնում դեպի ծով:
2.Ինչպիսի՞ն էր առուն. պատմիր նրա մասին:

Պարզ ու անբիծ էր:
3.Հորինիր վերնագիր բանաստեղծության վերաբերյալ:

                                      Ձկնիկն ու առուն
4.Ինչպե՞ս կնկարազարդիր բանաստեղծությունը, պատմիր:

Այս նկարի մեջ ամպերն և արևը շատ էին զարմացել որ ձկնիկը խուտուտ տվեց ամպին, նույնիսկ երկու գեղեցիկ ծաղիկներն էլ են զարմացել:

5.Հորինիր երկխոսություն ձկնիկի և առվի միջև:

Առու-Բարև ձկնիկ,

Ձուկ-Բարև առվիկ,

Առու-Ինչպես ես ՞

Ձուկ-Լավ, դու ՞

Առու-Լավ, այսօր երեկոյան պրոց գալու ես.

Ձուկ-Այո,

Առու-Շատ բարի, մինչ երեկո, ցտեսություն,

Ձուկ-Ցտեցություն.

1. Տվյալ արմատներով կազմեք  ՊԱՐԶ ԱԾԱՆՑԱՎՈՐ բառեր:

 Գիր-գրիչ, գիրք

Տուն-տնակ, անտուն

Երգ-երգչուհի, երգիչ, երգարան

Գլուխ- անգլուխ, գլխավոր

Միս- մսեղեն, մսոտ

2.  Առանձնացրեք այն բառը կամ բառերը, որոնք Ա հոդակապ չունեն:

Մեծամիտ, դիմախաղ, մարդամոտ, գինեգործ, այգեպան, մորեղբայր, որդեկորույս:

3. Սյունյակներով գրեք պարզ, բարդ, և բարդ ածանցավոր բառերը:

Երկգլխանի, մարդաբոյ, հոգեմաշ, անմարդաբնակ, կարիճ, շնագայլ, անմարդաբնակ դասացուցակ, տետր, նրբատաշ, ստեղնաշար, դասագրքային, եկեղեցի:

Պարզ	Բարդ	Բարդ ածանցավոր
Կարիճ	Մարդաբոյ	Անմարդաբնակ
տետր	Հոգեմաշ	Դասագրքային
եկեղեցի	Շնագայլ	Երկգլխանի
	Նրբատաշ	Դասացուցակ
	Ստեղնաշար

4.Միացրու համապատասխան արմատները և նոր բարդ բառեր կազմիր:

Շուն Մռայլ Արդար Մայր Դաս Ծաղիկ Ջուր

Ձուկ Դեմք Միտք Քաղաք Մատյան Զարդ Ամբար

Ամեն, ամեն ինչ ոսկեզօծվել է,
Ոսկի են թվում տերև ու ճյուղ,
Ուր որ նայում ես, դեղին բոցեր են,
Դեղին հրդեհ է և դեղին ծուխ:
Ջրվեժը, առուն, ծառը, ծտերը
Աշնան քամուն են ծափահարում:
Քամին է այս ծով գանձերի տերը,
Այս ոսկու տերը՝ մեծահարուստ:

• Հարցեր և առաջադրանքներ
• Ինչպե՞ս ես հասկանում հետևյալ պատկերը. «Ջրվեժը, առուն, ծառը, ծտերը Աշնան քամուն են ծափահարում»:

Այսինքն աշնան քամուց ամեն ինչ խառնվում է իրար:

• Ո՞ր պատկերն է քեզ ավելի շատ դուր գալիս: Պատասխանդ հիմնավորի՛ր:

         Ջրվեժը, առուն, ծառը, ծտերը Աշնան քամուն են ծափահարում

• Ինչո՞վ է աչքի ընկնում բանաստեղծությունը՝ գույնո՞վ, ձայնո՞վ, թե՞ շարժումով: Դո՛ւրս գրիր այն տողերը, որտեղ «գույն» կա:

 Ուր որ նայում ես, դեղին բոցեր են,
Դեղին հրդեհ է և դեղին ծուխ:

• Պատմի՛ր բանաստեղծությունը:

Բանաստեղծությունը աշնան մասին: Աշնան բոլոր տերևները դեղնում են և դառնում են ոցկեզօծ:

• Նկարի՛ր բանաստեղծությունը, ձայնագրի՛ր և ֆիլմ պատրաստի՛ր:

Բարև ձեզ այսոր ես ձեզ կպատմեմ իմ սիրած երգի և երգչուհու մասին: Իմ սիրած երգչուհին է <<Յանա Հովհանիսյանը>>: Յանան շատ հայտնի երգչուհի է նրան սիրում էն բոլորը մանավանդ ես: Ես նրա երգերը համարյա ամեն օր լսում եմ: Նա շատ երգեր ունի, այդ երգերնեը ես շատ եմ սիրում բայց ամենաշատը սիրում եմ <<Օրօրն իմ մա>> երգը: Այդ երգը համարյա բոլորը սիրում են և լսում: Այդ երգում Յանան շատ գեղեցիկ է երգում և նուրբ: Այդ երգը շատ լավն է մանավանդ որ մայրիկի մասին է: Յանան մի քիչ թմբլիկ է բայց շատ սիրուն, նաև շատ գեղեցիկ ձայն ունի դրա համար էլ երգերը շատ նուրբ և գեղեցիկ են ստացվում: երգերը շատ շատ լավն են որովհետև Յանանհենց այս երգը ավելի նուրբ է երգում: Նաև Յանան այս երգում ջութակ է նվագում: Այսքանը ցտեսություն և ձեզ առաջարկում եմ նույնպես Յանա Հովհանիսյանի երգերը լսել մանավանդ օրօր իմ մա երգը:

Մշուշների շղարշի տակ
Աշնան խաշամն է խշխշում,
Քամու ձեռքերն անհամարձակ,
Ամպի փեշերն են քաշքշում:
Ամպը լեզուն կուլ է տվել,
Հնար չունի որոտալու:
Ցերեկն էլ է ցրտից կծկվել,
Չէ, երևի ձյուն է գալու:

Հարցեր և առաջադրանք

• Ինչպես ես հասկանում հետևյալ պատկերը.

1. Մշուշների շղարշի տակ…

Մարախուղների թափանցիկ կտորի տակ

2. Ամպը լեզուն կուլ է տվել…

Ամպը չգոռաց

3. Ցերեկն էլ է ցրտից կծկվել…

Ցերեկնել է ցուրտ

• Դո՛ւրս գրիր քեզ դուր եկած պատկերը:

Քամու ձեռքերն անհամարձակ,
Ամպի փեշերն են քաշքշում:

• Անծանոթ բառերը դո՛ւրս գրիր և բառարանի օգնությամբ բացատրի՛ր:
• Մշուշ-մարախուղ
• Շղաշ-թափանցիկ կտոր, քող
• Խաշամ-գետնին թափված աշնանաին տերևներ
• Փեշ-հաքուստի եզրեր

Կարդալիս՝

1.  ի՞նչ գույներ ես տեսնում,

Կարմիր, դեղին, նարնջագույն, կանանչ,

2.  ի՞նչ ձայներ ես լսում:

Քամու ձայն